این گزارش همچنین نشان می‌دهد بیشتر آزارها در محیط خانه صورت می‌گیرد، به‌طوری‌که 45 درصد آزارها توسط پدران، 20 درصد توسط مادران، 14 درصد از سوی نامادری و 20 درصد از سوی ناپدری انجام می‌شود.گزارش زیر مروری دارد بر موضوع کودک‌آزاری و انواع آن، پیشینه و سابقه آزار کودکان در ایران و روش‌های مقابله حقوقی و قانونی با این جرم.
کودکان شما فقط فرزندان شما نیستند، آنها دختران و پسران زندگی هستند، با اینکه شما آنها را به‌وجود آورده‌اید آنها از شما نیستند، هرچند که با شما زندگی می‌کنند ولی به شما تعلق ندارند. شما می‌توانید عشق خود را به آنها بدهید، ولی نه افکارتان را، زیرا آنها افکار خودشان را دارند. شما می‌توانید جسم آنها را در خانه نگاه‌دارید ولی نه روح آنان را، چون روح آنها در خانه فردا ساکن است؛ خانه‌ای که شما حتی در رویاهایتان به آن راه ندارید. ممکن است بکوشید تا مانند آنها باشید، ولی خواستار این نباشید که آنان را مانند خود کنید، چون زندگی نه به عقب برمی‌گردد و نه خواهان دیروز است.
تعریف کودک آزاری
کودک‌آزاری بر طبق تعریف سازمان بهداشت جهانی عبارت است از: آسیب یا تهدید سلامت جسم و روان و یا سعادت و رفاه و بهزیستی کودک به‌دست والدین یا افراد دیگر که نسبت به او مسئول هستند. طبق تعریف ارائه شده توسط سازمان بهداشت جهانی هر انسان کمتر از 18 سال، کودک محسوب می‌شود. این موضوع به‌قدری اهمیت داشت که در سال 1974 قانونی درباره این کودکان تصویب شد. طبق این قانون به کودکی که مورد غفلت و یا سوء استفاده قرار گرفته باشد به‌طوری‌که دچار ضایعات روانی، جسمانی و یا تجاوز جنسی شده باشد و یا در درمان بیماری او سهل‌انگاری شده و وی را دچار خطرات جانی و یا تهدید به مرگ کرده باشد، دچار سندرم کودکان مضروب و مجروح شده می‌گویند.
با وجود قانون فوق هنوز هم سالانه هزاران کودک از طرف والدین، معلمان و مربیان مدرسه و افراد بزرگتر کتک می‌خورند، طرد و سوزانده می‌شوند، حبس شده و گرسنه می‌مانند، مورد تجاوز جنسی قرار می‌گیرند و... و هر روز هم بر تعداد این‌گونه کودکان اضافه می‌شود.
مشکل این کودکان به‌قدری پیچیده، روزافزون و مهم است که احتیاج به آموزش مادران، اعضای خانواده، مربیان آموزش و پرورش و عموم مردم در مواظبت، نگهداری و درک کودکان و نوجوانان جامعه وجود دارد. معلمان به‌علت اینکه بعداز والدین، بیشترین اوقات را با کودک می‌گذرانند معمولاً نقش مهمی در تشخیص و گزارش و در نتیجه جلوگیری از اتفاقات فوق دارند. کودکانی که معلولیت روانی یا جسمانی و اختلالات رفتاری دارند مسلماً بیشتر درمعرض خطر هستند. این کودکان وابسته و آسیب‌پذیر بوده و بزرگترها بیشتر آنها را مورد سوءاستفاده قرار می‌دهند، به‌خصوص در مناطقی که سطح فکری پایین‌تر است، تجاوز جنسی به این‌گونه کودکان فراوان به‌چشم می‌خورد.
انواع کودک‌آزاری
خشونت می‌تواند به‌صورت مستقیم (کتک زدن) و یا غیرمستقیم (بی‌توجهی و سهل‌انگاری) اعمال شود. معمولا یکی از والدین به‌عنوان آزاردهنده فعال عمل می‌کند؛ یعنی مستقیماً اقدام به اجرای خشونت علیه کودک کرده و دیگری نظاره‌گر اعمال خشونت علیه کودک بوده و هیچ‌گونه دفاعی از او به‌عمل نمی‌آورد و نسبت به چیزی که علیه کودک اتفاق می‌افتد غافل است. در این موارد چنین شخصی آزاردهنده غیرفعال محسوب شده و در کشورهای توسعه‌یافته مستوجب مجازات قانونی است.
1 - کودک‌آزاری جسمی: کودکی که یکبار یا به دفعات مورد ضرب و شتم، آزار و شکنجه عمدی قرار می‌گیرد. خشونت عموماً به‌وسیله دست، صورت می‌گیرد؛ از جمله سیلی‌زدن، نیشگون گرفتن، پرتاب کردن، فشار و تکان دادن و سایر روش‌ها مانند شلاق زدن، زدن با کمربند و ترکه، استفاده از آتش سیگار و قاشق داغ یا سوزاندن با آب جوش و گازگرفتن...
2 - کودک‌آزاری جنسی: استفاده و واداشتن کودک به درگیر شدن با هرگونه رفتار جنسی یا نمایش رفتارهای جنسی، تجاوز، تماس جنسی، فحشا و هرگونه بهره‌برداری جنسی از کودک.
3 - کودک آزاری عاطفی: هرگونه رفتار نامناسبی که بر عملکرد رفتاری، شناختی، عاطفی و جسمی کودک تأثیر منفی داشته باشد؛ مانند توهین و تحقیر، گذاشتن نام‌ها و صفات بد و تحقیر‌آمیز روی کودک مانند خنگ، بی‌عرضه، شلخته، نفرین کردن و ایجاد احساس گناه و یا شرمندگی در کودک، دست‌انداختن، رفتارهای انضباطی سرکوب‌گرایانه، دشنام، انتظار بیش از حد از کودک، ترساندن مکرر کودک از تنبیه بدنی، رفتارهای غیرقابل پیش‌بینی علیه کودک که باعث بی‌ثباتی و دگرگونی شناختی کودک شود و اعمال خشونت علیه همسر در برابر چشمان کودک .
4 - کودک‌آزاری ناشی از غفلت و مسامحه: بی‌توجهی و غفلت نیز می‌تواند سبب آزار کودک شود، به‌طور مثال فراهم نکردن سرپناه مناسب و لباس گرم در هوای سرد، حبس کردن کودک در اتاق یا کمد، ترک کردن کودک خردسال برای زمان طولانی، عدم رسیدگی به وضعیت تحصیلی و بی‌توجهی به ترک مدرسه، فراهم نکردن مراقبت‌های پزشکی زمانی که کودک بیمار و یا آسیب‌دیده است، گرسنه نگاه داشتن کودک و عدم تهیه مواد غذایی لازم و کافی برای کودک. این آزارها می‌تواند صدمه‌ای جدی به کودکان وارد کند و یا حتی باعث مرگشان شود.کودکانی که مورد آزار و اذیت قرار می‌گیرند از شکایت کردن و بیان آن می‌ترسند. آنها از این می‌ترسند که مورد سرزنش قرار‌بگیرند و یا اینکه بزرگترها حرف‌هایشان را باور نکنند.
والدین اغلب نشانه‌های کودک‌آزاری را نمی‌شناسند زیرا نمی‌خواهند با این واقعیت روبه‌رو شوند.کودکانی که آزرده شده‌اند، باید هرچه سریع‌تر درمان شده و مورد پشتیبانی خاص قرار گیرند. هر قدر آزار کودکان طولانی‌تر باشد، احتمال بهبود کامل آنها کمتر خواهد بود (مراقب تغییرات جسمی و یا رفتاری کودک باشید، هرچند توضیحی درباره آن ندهند).
علائم و نشانه‌های کودک‌آزاری
نشانه‌های آزار جسمی: هرگونه کوفتگی و کبودی پوست، سوختگی، شکستگی، (هرگونه جراحت مربوط به سر و صورت و شکم) که کودک درباره آن توضیحی نمی‌دهد و از حرف‌زدن درباره آن طفره می‌رود.
نشانه‌های آزار جنسی: رفتارهای ناشی از ترس (کابوس، افسردگی، ترس‌های غیرمعمول) دردهای شکمی، شب‌ادراری و خونریزی.
نشانه‌های آزار عاطفی: تغییر ناگهانی در اعتماد به‌نفس، معده‌درد، سردردهای بدون علت مشخص پزشکی، ترس‌های غیرطبیعی وافزایش کابوس‌ها.
کودک‌آزاری در ایران
طبق مطالعات انجام شده 70درصد موارد اعمال خشونت و آزارگری در محیط خانه رخ داده است. بیشترین گروه سنی در معرض آزار، کودکان 5 الی 9ساله (36 درصد) و سپس 10الی 14 ساله (30 درصد) بوده‌اند. همچنین آمارها نشان می‌دهد که دختران (63درصد) به‌میزان بیشتری از پسران (37درصد) مورد آزار واقع شده‌اند.
بیشترین آزارگری و اعمال خشونت (66درصد) از سوی مردان (پدر و شوهر مادر) بوده است. از نظر علل و انگیزه آزار، بیشترین آن مربوط به اختلافات خانوادگی ، طلاق و اعتیاد والدین است؛ بدین معنی که فرزندان حاصل طلاق و دارای والدین معتاد نسبت به سایر کودکان بیشتر درمعرض آزار و خشونت قرار دارند.متأسفانه در ایران بدرفتاری جسمی با کودکان تاحدودی ریشه فرهنگی داشته و از دیدگاه بسیاری از خانواده‌ها این کار یک امر تربیتی تلقی می‌شود و به همین جهت آمار دقیقی درخصوص کودک‌آزاری در دست نیست و تنها محدود به مواردی که منجر به فوت کودک و یا شکایتی از طرف یکی از والدین به دستگاه قضائی ارائه شده است می‌باشد.
